De eerste twee coschap-weken!

Lieve vrienden en familie,

Een blog vanaf de top van Nkhoma Mountain. Het is alweer twee weken geleden nadat we jullie voor het laatst hebben geüpdatet. De eerste twee weken van ons coschap zijn voorbij gevlogen!

Zoals we vorige keer al beschreven, worden we op vrijdagochtend door de twee Zwitsers opgehaald in de grote jeep. Het wordt een toffe lift achterin de volgestouwde jeep, terwijl er een wc-rol in Mirtes gezichtsveld slingert en er een vishengel in Nanda's nek prikt. We worden afgezet bij het hostel Mabuya camp in Lilongwe, waar we vervolgens worden opgepikt door de locals Dali en Tandido, die we hebben ontmoet in Cape Maclear voor een sightseeing door de hoofdstad. Ze nemen ons mee naar de War Memorial die op een heuvel aan de rand van de stad staat, waar Tandido het meneertje met de sleutel van de toren kent en met z'n vijven beklimmen we de (brand)trappen tot het hoogste punt. We genieten van de ondergaande zon en een prachtig uitzicht over Lilongwe. Hierna reizen we af naar het leuk aangeklede minihuis van Dali, waar we een lekkere pasta koken in het donker (de stroom is namelijk in heel Lilongwe uitgevallen en zal pas zondagmiddag terugkeren!).

Zaterdag wandelen we op onze slippertjes en lange, zwarte rok naar de overvolle flee market van Lilongwe, waar we onszelf een weg banen tussen de marktkoopmannen die allemaal op een rijtje staan te zwaaien met elk twee kledingstukken in de hand die ze ons willen verkopen. En wát is het druk! Het ziet letterlijk zwart (haha) van de mensen. Er is daadwerkelijk alles te koop: van fietsbanden tot bh's, van telefoonopladers tot fruit. Bij een van de uit golfplaten en planken opgebouwde kraampjes kopen we vier bananen en ellebogen onszelf hierna de markt weer uit. Aan het eind van de middag krijgen we van Dali en Tandido een lift naar ons guesthouse in Nkhoma, waar we de komende zes weken zullen slapen. Doordat we onderweg een stop hebben gemaakt om de zon achter de heuvels van Nkhoma te zien verdwijnen en de avond dan snel valt, komen we uiteindelijk na wat zoeken in het donker aan in het guesthouse. Er is nog steeds geen stroom, dus op de tast vinden we onze weg naar de driepersoonskamer voor ons tweeën. Nadat we in ons klamboe-bedje zijn gedoken, is het wel heel fijn dat we niet meer uit bed hoeven om het licht uit te doen: we blazen gewoon heerlijk ouderwets de kaars naast het bed uit.

De zondag lopen we ons eerste rondje door het ziekenhuis en het dorp en maken we tijdens het wekelijkse theeuurtje op zondag kennis met de andere 'mzungus' (blanken) die al langere tijd in/rondom het guesthouse verblijven. Heather, de Zuid-Afrikaanse eigenaresse van de guesthouse, zet de thee en gezoete pinda's klaar, terwijl Eva en Lammert, een Nederlands stel dat voor 8 maanden vrijwilligerswerk doet op de lokale school (Ebenezer), de ballonen opblazen voor de kinderen van Nicole. Gerwin sluit wat later aan: hij is onze even oude 'overbuurman' in het guesthouse en betrokken bij een bouwproject van Ebenezer. 's Avonds koken we een van onze befaamde rijstprutjes met een interessante combi van ingrediënten en proberen op tijd naar bed te gaan: morgen gaat de wekker om 5:50!

Samen met de zes Ierse medische studenten die ook in het guesthouse verblijven, lopen we 's ochtends in drie minuten (!) over het smalle paadje naar de overdrachtsruimte van het Nkhoma Mission Hospital. We starten hier op maandag, donderdag en vrijdag met een gezamelijk 'morning report' voor het personeel van het hele ziekenhuis. Ondanks dat de overdracht in het Engels is, begrijpen we er de eerste keren geen woord van (hoezo plak je overal -(s)i achter?! "Abdominal paini for two daysi"?). De eerste week zullen we doorbrengen op de kinderafdeling waar het momenteel erg rustig is in vergelijking met vier weken geleden; het malariaseizoen loopt op z'n einde en dat geeft een verschil in opgenomen patiënten van 180 naar 36. Nu heeft elk patiëntje zijn eigen bed, terwijl er een aantal weken geleden nog vier kinderen op één bed lagen en de overige kinderen een plekje op de grond moesten vinden. Na de overdracht volgt dagelijks het lopen van de 'wardrounds' (ook wel het Nederlandse visite lopen). De clinical officers, die een soort van verkorte artsenopleiding hebben gevolgd, maar geen officiële doktersgraad bezitten, beoordelen alle kinderen van de Low Department buiten op de gallerij om de drukte op de afdeling minder te maken. Alle moeders met de zieke kinderen in doeken op de rug gebonden, stellen zich keurig op op één rij en komen vervolgens een voor een met hun chart (medisch dossier) voorbij. Samen met een Malawiaanse verpleegkundestudent die dienst doet als tolk, kunnen we zelf patiënten zien en een plan opstellen (stoppen/starten medicatie, bloedonderzoek herhalen; ja hoor, mogen we hier allemaal ;) ). Als de ochtendronde voorbij is, sluiten we aan bij de Ierse jonge dokter Hannah of de Malawiaanse jonge dokter Toko. Zij zijn in charge over de High Department, waar de kinderen liggen die ernstiger ziek zijn. Vrijwel alle kinderen op de afdeling hebben ernstige longontsteking, tuberculose en/of ernstige malaria die vaak gepaard gaat met erstige bloedarmoede. Zo hebben we letterlijk het leven gered van een van de kinderen door op dinsdagmiddag bloed te doneren; in het ziekenhuis was geen enkele zak bloed van O- meer op voorraad. Helaas zien we op onze tweede dag toch al een kindje overlijden doordat er hier geen mogelijkheid is tot intubatie (voor beademing) en we het moeten doen met zuurstof door een neusbrilletje en heaters voor verwarming i.p.v. een couveuse.

Op de middagen dat er niet zo veel te doen is op de kinderafdeling, kijken we o.a. mee met het maken van röntgenfoto's en echo's. Het echo apparaat is behoorlijk uptodate, maar de röntgenapparatuur van het ziekenhuis is aardig verouderd. Ondersteund door boeken en een rol wc-papier moet de monitor op zijn plaats worden gehouden en helaas is de stabiliteit met een huilend kind op de tafel niet helemaal te waarborgen, dus komen diverse foto's net niet helemaal geschikt uit de donkere kamer terug. Ook hebben we het voor elkaar gekregen een middag mee te mogen met de ambulance van het Palliative Care team voor een soort 'sterfgeval-begeleiding' in twee naburige dorpjes waar de meeste kinderen nog nooit een mzungu hebben gezien. Als koninginnen worden we door een stoet rennende en zwaaiende kinderen achter de ambulance aan, het dorp uit begeleid. Het was een zeer indrukwekkende eerste week!

In het weekend bezoeken we met Dali en een vriend een 'bottlestore' (a.k.a. bar) waar we het als enige vrouwen uiteindelijk na een Carlsberg ("Probably the best beer of the world", nope) voor gezien houden. Na een fantastische 'overdracht' en prayer in de kerk op woensdagochtend, besluiten we op zondag vrijwillig om 7:15 op te staan om (jaja) naar de kerk te gaan! En het is wederom fan-tas-tisch!! Meerstemmig en vol overgave en zelfs met een soort dansjes galmen de gospelliederen door de kleine chapel afgewisseld met preken in Chichewa, oprecht genieten.

De tweede week van ons coschap Tropengeneeskunde brengen we grotendeels door op de 'Out Patient Department' (OPD), de eerste opvang van patiënten in het ziekenhuis die dienst doet als huisartsenpost en spoedeisende hulp in één. Iedere patiënt legt dezelfde weg af: via de Clerk voor temperatuur en gewicht, langs de caissière om de 200 kwacha te betalen voor het consult, naar de clinical officer (en ons haha) die uiteindelijk een differentiaal diagnose opstelt en de patiënt óf doorstuurt voor aanvullend onderzoek óf medicatie voorschrijft, die de patiënt via een andere caissière (alleen antimalaria-medicatie en HIV-medicatie zijn gratis) kan ophalen bij de apotheek. Kinderen onder de vijf jaar gaan vóór het consult bij de CO (clinical officer) nog langs de 'patient attendant' voor een MRDT-test, die met een vingerprik kan testen of de kinderen malaria hebben. Jup, het duurde ook even voordat wij het systeem door hadden ;). We zien veel verschillende ziektebeelden en interessant is het zeker, maar toch hebben we aan het eind van de week een beetje genoeg van het zoveelste kuurtje antibiotica (Hoesten en koorts? Antibiotica. Alleen hoesten? Antibiotica. Buikpijn? Antibiotica) en het natte vinger werk (Hoesten en koorts? Amoxicilline antibiotica. Hoesten en koorts? Ceftriaxon antibiotica. En niemand die je echt kan uitleggen waarom de een het een krijgt en de ander het ander..). Gelukkig laten we op dinsdag- en vrijdagochtend de antibiotica's even voor wat ze zijn en gaan we met de ambulance op Outreach naar twee afgelegen dorpjes in de omgeving. Hier staat een groep van meer dan 100 vrouwen al geduldig op ons te wachten, voordat ze aan de beurt zijn voor family planning (plaatsen van een anticonceptie depot in de bovenarm) of vaccinaties voor hun baby. Het worden twee drukke ochtenden waarin we veel kinderen aan het huilen maken, 'pepani pepani!' (sorry!).

Voor we het weten is het alweer weekend en zijn we uitgenodigd voor een 'traditional local village wedding'. Zaterdagochtend bezoeken we om 09.00u de kerk voor de dienst die volgens geheel Afrikaanse wijze pas twee uur te laat zal starten. Het is een interessante bezienswaardigheid, waarbij alle kinderen uit het dorp de enige gasten zijn. De ouders zullen 's middags pas op de receptie verschijnen.. Na de dienst staat de 'bruidsauto' klaar: een kleine pick-up truck met twee witte, plastic stoeltjes in de laadbak. Zo kan het ook.. Uiteindelijk worden wij een paar uur later in dezelfde 'bruidsauto' door de pastoor bij ons guesthouse opgehaald en al staand in de laadbak naar het dorpje 5 km buiten Nkhoma gebracht. Onderweg springen er steeds meer kindjes in de laadbak (als mzungu blijf je hier niet lang onopgemerkt!), zodat we met z'n twintigen in het dorpje aankomen, waar de festiviteiten buiten ondertussen al in volle gang zijn. We kijken onze ogen uit terwijl de kindjes aan onze rok hangen en de kippen en geiten ons voorbij schieten. Wat een kleurrijke en levendige bedoeling! Overal staan grote pannen eten waarin groepen vrouwen ombeurten druk staan te roeren. Ook wij steken onze handen even uit de mouwen en helpen onder toegejoel van alle vrouwen en tranen in onze ogen van de rook met het bereiden van de traditionele nsima voor de 500 (!) aanwezige gasten uit de omringende dorpjes. Na het eten wordt de muziek aangezet en kan het traditionele dansen inclusief gooien van geld beginnen. Met een stapel twintigjes (ongeveer 0,03 eurocent per stuk) in onze hand duiken we het feestgewoel in en dansen volop mee. Wat een ervaring!

In dezelfde 'bruidsauto' worden we door de pastoor weer voor de guesthouse afgezet, waarna we onze rokken verruilen voor onze wandelschoenen en backpacks om vlak voor het donker nog naar een hut te klimmen die halverwege de top van de Nkhoma Mountain gelegen is. Hier zullen we de nacht doorbrengen. Op een zelfgemaakt vuurtje warmen we een meegenomen left-over maaltje op, waarna we al marshmallow roosterend de eerste hand leggen aan deze blog. De volgende ochtend genieten we van de welkome zon na een week vol bewolking en beklimmen op een steil pad het laatste stuk naar de top. Wat een omgeving, wat een uitzicht, wat een heerlijke dag!

Terug in het guesthouse staat de laatste festiviteit van dit weekend op het programma: het verjaardagsfeestje van Heather, die komende dinsdag 63 kaarsjes mag uitblazen. We versieren de eetkamer met ballonnen en Hollandse vlaggetjes, terwijl de 21 gasten langzaam binnendruppelen. Iedereen heeft een gerecht meegenomen voor het lopend buffet en onze zoete aardappels uit de oven vallen goed in de smaak.

Vandaag is Nanda begonnen op de Obstetrie afdeling in de hoop wat bevallingen te mogen meemaken en gaat Mirte deze week kijken hoe het er hier in de operatiekamers aan toe gaat. Tionana!

Liefs, Nanda en Mirte